Przekładnia ślimakowa to rodzaj przekładni zębatkowej o osiach prostopadłych leżących w dwóch odmiennych płaszczyznach. W przekładniach ślimakowych współpracują dwa elementy o odmiennej budowie:
- ślimak: wirnik śrubowy z gwintem trapezowym. Zazwyczaj wykonywany ze stali hartowanej
- ślimacznica żeliwna (koło ślimakowe): koło zębate z zębami śrubowymi, wklęsłe w przekroju wzdłużnym.
Przeniesienie mocy w omawianej przekładni, odbywa się z dość sporym udziałem tarcia. Kierunek przepływu mocy ma tu bardzo duże znaczenie.
W pewnych warunkach jest mechanizmem tzw. samohamownym. Mówiąc jaśniej, gdy wskutek zbyt słabego smarowania, tarcie wzrośnie ponad dopuszczalny stan i przekładnia wchodzi w zakres samohamowności. Może to być zaletą, jak i wadą. Cecha ta może też być pożądana i wtedy kiedy stosuje się ją w dźwignikach ślimakowych oraz w mechanizmie naciągu strun gitary. Działa to w ten sposób iż w jednym kierunku mechanizm ślimakowy pracuje jako przekładnia, a w drugim jako hamulec.
Nie można jednak traktować jej stricte jako hamulca w układzie, szczególnie przy dźwignicach, wciągarkach, gdzie mają znaczenie względy bezpieczeństwa, gdyż jeśli układ napędowy z zawieszonym obciążeniem jest rozpędzony i wyłączymy napęd, to w niesprzyjających warunkach ciężar się nie zatrzyma, ale opadający ciężar będzie napędzał układ, przyśpieszając go.